Vierhuizen: eikenkap ter financiering 'operatie es'?

Vandaag (23 augustus) of morgen begint de kap van het de bosjes in en rond Vierhuizen, een mooi dorp onder de rook van het Lauwersmeergebied.
Ik zal niet uitweiden over dit dorpsbos en val meteen met de deur in huis, want er is haast bij.
Een onverklaarbaar groot aantal eiken in dit bos staat op het punt te worden gekapt: 

bleste eiken, dorpsbos Vierhuizen, perceel 305D.
21 augustus 2018. Foto's Blogwachter.

Achteraf is het verhaal bij gekapte en kerngezonde niet-essen gewoonlijk dat deze de pech hadden tussen zieke essen te staan - 'wrong time, wrong place'.
Waar gehakt wordt vallen spaanders: dan gaat er dus wel eens per ongeluk een 'onschuldig slachtoffer' mee.
Verder heeft de harvester nu eenmaal een drie meter brede doorgangszone nodig en elke gezonde boom die toevallig in deze zone staat gaat eraan.
Allemaal gevallen van collateral damage, oftewel: niets aan te doen.
Maar in dit geval is de situatie - net vóór de geplande kap - ondubbelzinnig: op één perceel, op de zuidoosthoek van het dorpsbos, onderdeel van perceel 305D (zie afbeelding), staan uitsluitend(!) eiken.

Overizichtskaart, dorpsbos Vierhuizen.
Blauw gekleurde delen worden gekapt.
21 augustus 2018. Foto Blogwachter.

En veel van deze eiken zullen, gezien alle oranje markeringen, heel binnenkort worden gekapt.
Om duistere redenen is het perceel waar deze eiken staan op het plattegrondje blauw gekleurd - kappen! - terwijl veel hier aanwezige eiken daarentegen oranje werden gemarkeerd:

Gebleste eiken, dorpsbos Vierhuizen, perceel 305D.
21 augustus 2018. Foto's Blogwachter.

Vaak wordt grootschalige kap van eiken, elzen en andere loofbomen in eerste instantie ontkend, in gesprekken met verschillende boswachters.
Bij kritisch doorvragen komt meestal de 'benodigde doorgangszone' op de proppen, en vervolgens de door vallende bomen onbedoeld verpletterde belendende bomen.
Zodra ik tegenwerp dat er stapels bewijzen en foto's zijn van doelbewust gekapte eiken - zie bijvoorbeeld de situatie te Bedum en Uithuizen - veranderen de boswachters gewoonlijk van tactiek.
'Om eiken een goede kans te geven hebben ze ruimte nodig', zullen ze zeggen, 'want als bomen te dicht bij elkaar staan zullen ze nooit uitgroeien tot volwassen bomen'.
Klopt helemaal.
Maar hoe is dan te verklaren dat zelfs hele groepjes eiken in het bos te Vierhuizen zullen worden gesloopt?
Dat wil zeggen: zonder één - de zogeheten 'toekomstboom' - zonder oranje, laat staan met een blauwe stip - in hun midden?
Anders dan in Uithuizen, Wehe en Bedum, waar de gekapte eiken inmiddels uit het bos verwijderd zijn, is in Vierhuizen nu nog met eigen ogen vast te stellen dat hele groepen dicht bij elkaar staande eiken geheel werden gemarkeerd.
Niet specifiek in bepaalde doorgangszones dus, maar in deze hoek van het bos vrijwel allemaal:

Gebleste eiken, dorpsbos Vierhuizen, perceel 305D.
21 augustus 2018. Foto's Blogwachter.

Van dit eikenbos zal niet veel overblijven.
Terwijl er - ik herhaal het nog maar een keer - in dit stukje eiken(!)bos geen es te bekennen is. 
Als een eik in dit gedeelte al een kans krijgt van Staatsbosbeheer, dan per definitie de dunste van de twee:

Gebleste eik, dorpsbos Vierhuizen, perceel 305D.
21 augustus 2018. Foto Blogwachter.

Wat overigens gewoonlijk betekent, zó vlak naast een ten dode opgeschreven boom, dat de niet gemarkeerde boom ook plat gaat, of tenminste zwaar beschadigd raakt.
Want zó ontzettend 'zorgvuldig' werkt een drie meter brede en vier meter hoge oogstmachine nu óók weer niet.
De 'alleskunner' kan immers veel - hakken, zagen, plukken, delen, slopen, snijden - maar 'belendende' bomen sparen lijkt beslist niet zijn sterkste kant. 
  
Gelukkig zijn niet alle delen van dit eikenbos gemarkeerd.
Maar in bepaalde hoeken - vooral de verder vanaf het wandelpad gelegen - dus wel.
Waarom moet die harvester eigenlijk zo nodig dit eikenbos in?
Veel te gevaarlijk, en bovendien helemaal nergens voor nodig.
Tenminste als de kap daadwerkelijk te maken heeft met die door Staatsbosbeheer zo vaak genoemde veiligheid van de burgers.
Want er is werkelijk geen es te bekennen op dit perceel (305D, zuidoost-hoek) laat staan een zwaar aangetast of dood exemplaar dat 'gevaar oplevert voor passanten':

Eikenbos Vierhuizen, perceel 305D.
21 augustus 2018. Foto Blogwachter.

Toch is dit het beeld onder de hierboven getoonde groene eikenkruinen.
Duidelijk zichtbaar is dat ook dicht bij elkaar staande eiken zullen worden gekapt.
Met uitdunnen heeft dit dus niks te maken.

Gebleste eiken, dorpsbos Vierhuizen, perceel 305D.
21 augustus 2018. Foto Blogwachter.

Interessant is bovendien dat ditzelfde bos ook een aantal percelen kent waar de aangetaste essen oververtegenwoordigd zijn.
Langs het grasveld, op perceel 305c, zijn vrijwel alle essen zelfs morsdood:

Essenbosjes, Vierhuizen, percelen 305C en E.
21 augustus 2018. Foto Blogwachter.

Het bosje op de onderste foto zou in één keer met de harvester kunnen worden gekapt.
Want hier staat overduidelijk geen kansrijke es meer tussen.
Toch zijn de bomen hier niet geblest.
Mogelijk zullen deze essen desondanks worden gekapt, maar de ervaring in andere bossen leert dat dit niet eens per se zeker is.
Want deze essen zijn jong en bovendien morsdood.
Dit betekent dat 'houtopbrengst' verwaarloosbaar is.
Dergelijke bosjes lijken voor Staatsbosbeheer dan ook niet veel prioriteit te hebben, ongeacht de gevaren voor de omgeving. 
De essenbosjes op de volgende foto maken al meer kans om te worden gekapt, al zijn de meeste bomen hier evenmin geblest.
Dit omdat ze ouder zijn, dikker bovendien, en sommige zien er zelfs nog redelijk gezond uit, met groene kruinen.
Oogst, kortom:

Essenbosjes, Vierhuizen, percelen 305C en E.
21 augustus 2018. Foto's Blogwachter.

De niet-essen lijken echter de grootste kans te maken om gekapt te worden.
Niet alleen de eiken, maar ook andere in dit dorpsbos aanwezige loofbomen, zoals elzen, berken en esdoorns.
Alle gekheid op een stokje?!
Overtuig uzelf:

Gebleste niet-essen, Vierhuizen, perceel 305D.
21 augustus 2018. Foto Blogwachter.

Loze verdachtmakingen?
De recentelijk bij de ingang van het bos van het bos geplaatste informatieborden geven een inkijkje in de motieven van de eikenkap:

Recentelijk geplaatst informatiebord, Vierhuizen.
21 augustus 2018. Foto Blogwachter.

Ik citeer: 'Het hout van de essen wordt verkocht en de opbrengst van de houtverkoop wordt gebruikt om de kosten van de hele operatie zoveel mogelijk te dekken'.
Waarbij moet worden opgemerkt dat dikke en relatief gezonde essen meer opbrengen dan jongere, dunnere en zwaar aangetaste of zelfs morsdode essen.
Kerngezonde eiken - hard en duurzaam hout, geschikt voor vele toepassingen - brengen vanzelfsprekend het meeste op.
Kortom: als we niets doen zijn grote delen van dit bos er binnenkort geweest: es of niet-es, ziek of niet ziek en gezonde niet-essen met stip op één.

Dorpsbos, Vierhuizen, perceel 305D.
21 augustus 2018. Foto Blogwachter.

Dat is jammer, want het is een bijzonder mooi bos, met idyllische paadjes:

Pad door dorpsbos, Vierhuizen, perceel 305D.
21 augustus 2018. Foto Blogwachter.

En vooral veel eiken dus.
Terwijl elke gezonde (niet)es in een door de essentaksterfte tóch al zo zwaar getroffen gebied gekoesterd zou moeten worden!
Maar straks hebben we misschien alleen nog de foto's:

Impressie eikenbos, Vierhuizen, perceel 305D.
21 augustus 2018. Foto's Blogwachter.

Perceel 304 (A en B)

Ook perceel 304 is interessant.
Dit bos ligt geïsoleerd, op enige afstand van een dorp, naast een melkveehouder en omgeven door een sloot:

Omgeving perceel 304, Vierhuizen, 21 augustus 2018.
Foto's Blogwachter

Hoewel er een pad langs loopt - 'ommetje' genoemd - voert dit pad over privé-terrein en kan dus in geval van gevaarlijke situaties zeer eenvoudig worden afgesloten.

Omgeving perceel 304, Vierhuizen, 21 augustus 2018.
Foto Blogwachter

Het aandeel essen op dit perceel lijkt ook al niet bijzonder groot te zijn, op een enkel morsdood maar bijzonder decoratief exemplaar na:

Perceel 304, Vierhuizen, 21 augustus 2018.
Foto Blogwachter

Wel stikt het er van de rondvliegende zwaluwen.

Rondcirkelende zwaluwen boven perceel 304A,
Vierhuizen, 21 augustus 2018. Foto Blogwachter

Logisch: in de 'zombie-natuur' boven akkers en gemaaide gazonnetjes valt voor zwaluwen niet veel lekkers meer te halen.
Maar in de binnenkort te kappen bosjes des te meer, tenminste voor zolang als het duurt:

Het te kappen perceel 304A, Vierhuizen,
21 augustus 2018. Foto's Blogwachter

Overigens zal niet het gehele bos worden gekapt, maar uitsluitend perceel 304A.
Juich niet te vroeg, want perceel 304B ís al kaal.
Daar valt dus helemaal niets te halen.
Hooguit staan er enkele essen rondom het veld.
Verder staat er een picknicktafel:

Perceel 304B, Vierhuizen, 21 augustus 2018.
Foto Blogwachter

Vierhuizen, de percelen 304 en 305, samengevat: niet de veiligheid van de burgers staat hier centraal, maar 'de opbrengst van de houtverkoop', voor Staatsbosbeheer.
Dit 'om de kosten van de hele operatie (de essentaksterfte dus, BW) zoveel mogelijk te dekken'. 
Dat u het maar weet. 

A-kerkhof: van groene oase naar kattenbakplein?

Wat is het nut van bomen?
Zomaar een greep:

Als je microklimatologen vraagt wat ons beste redmiddel tegen stadshitte is daar waar de gebouwen al ‘af’ zijn, zeggen ze unaniem: bomen. Bomen zijn actieve koelers, zegt Marjolein Pijpers-van Esch. ‘Ze geven schaduw én ze verdampen hun opgeslagen vocht – wat verkoelt. Bovendien halen ze schadelijk CO2 uit de lucht.’ Lenzholzer: ‘Onderzoekers meten tot 6 graden lagere temperaturen op meer dan honderd meter afstand van een groot stadspark.’

 Aldus de Volkskrant, in een recent artikel over het hittebestendig maken van steden.
Kleine kinderen snappen dit soort elementaire dingen eigenlijk al.
Zo maakte een zevenjarige leerling van mijn moeder ooit de volgende tekening van een zelf bij elkaar gefantaseerd plein:

Kindertekening van een plein.
16e Montessori, Amsterdam Zuid-Oost.

Natuurlijk staan er bomen op een plein!
En natúúrlijk poepen er vogeltjes!
Maar de gemeente Groningen snapt dit niet.  
Want op het A-kerkhof, een prominente plek in de stad - voor niet-Groningers vooral bekend uit het Monopoly-spel - wil de gemeente vijf oude bomen kappen en één iets minder oude boom verplaatsen naar elders.

A-kerkhof Groningen, 8 augustus 2018. Foto Blogwachter

Hoe verzin je het, in deze tijd!
De afgelopen maanden illustreerden overtuigend wat extreme hitte en aanhoudende droogte met ons leefklimaat kunnen doen. 
In alle kranten hebben we bovendien kunnen lezen hoe de hitte vooral de centra van de grote steden teistert. 
Daar is te weinig groen en de grote hoeveelheid verstening houdt de warmte 's nachts vast.
Hierdoor loopt de temperatuur er tijdens een hittegolf elke dag een beetje meer op dan in het omringende landelijke gebied.
Steeds vaker vormen steden dan ook 'hitte-eilanden' waar het slecht toeven is op warme dagen.
Dit is goed te zien op een kaart gemaakt door NRC Handelsblad:

NRC maps: de stad Groningen als hitte-eiland in de omgeving.

De warme kleuren geven een hogere temperatuur aan.

Gelukkig is de situatie in Groningen nog niet zo ernstig als in de Randstad:

NRC Maps: Hitte-eilanden Den Haag en Rotterdam. In het centrum ligt de temperatuur meer dan 2,4 graden boven het landelijk gemiddelde

In steden als Den Haag en Rotterdam loopt de temperatuur tijdens hittegolven op tot meer dan 2,4 graden boven het landelijk gemiddelde.

Maar ook de stad Groningen, en in het bijzonder het centrum, springt eruit in vergelijking met het omringende platteland.

Met de nieuwe kapplannen van de gemeente zal dit er niet beter op worden. 

Wie geen (extreme) hitte verdraagt kan dus beter de stad uit vluchten.

Gelukkig zijn er ook andere oplossingen.

In een ander Volkskrant-artikel wordt eveneens het grote belang van stedelijk groen benadrukt.

Al gaat het in dit verband vooral om het verhogen van de 'droogteresistentie':

De vierde maatregel is het vergroenen van het verstedelijkt gebied. Eigenlijk mag er geen gevel op het oosten en westen bestaan zonder afdekking met een loofboom. Leilinden, herinnert u zich die nog? Dergelijke richtlijnen kunnen vrij eenvoudig in de WOZ-belasting worden verwerkt, evenals het verbieden van parkeerpleinen zonder bomen en het verplichten van hoog opgaande beplanting (hagen!) langs wegen en industrieterreinen. Ook kunnen we de aanleg van grasdaken stimuleren. Uiteindelijk kan de bebouwde omgeving vrijwel even koel zijn als een bos. Onze huidige versteningsmanie is ronduit belachelijk en op geen enkele wijze goed te praten. We zijn te belazerd om zo nu en dan wat bladeren te vegen, wat te snoeien of om af te remmen voor een bobbel in de weg.

Kortom: het is allemaal niet zo ingewikkeld.

Gewoon zoveel mogelijk nieuwe bomen planten en alle bestaande bomen - op onderstaande afbeeldingen zijn enkele vaste bewoners van het A-kerhof te zien - laten staan:

A-kerkhof Groningen, 8 augustus 2018.
Foto's Blogwachter

Het is niet moeilijk om je voor te stellen hoeveel verkoeling onderstaande ter dood veroordeelde reus de openbare ruimte van het A-kerkhof op warme dagen biedt:

Boom op het A-kerkhof Groningen, 8 augustus 2018.
Foto Blogwachter

Verder kan het geen kwaad om zoveel mogelijk vogelbosjes - bloeiend of besdragend struikgewas - aan te planten of, indien al aanwezig, te handhaven.

Al gaat het om taxus, zoals op onderstaande afbeelding te zien, aan weerszijden van de hoofdentree van de kerk:

A-kerkhof Groningen, 8 augustus 2018. Foto Blogwachter

Maar ook deze taxusbosjes staan op de nominatie om te worden opgeruimd.

Want opruimen is in. 

Het opnieuw verbeterde A-kerkhof 2.0 zal vervolgens worden ingericht met siergrassen in modieuze plantenbakken.

Zoals te zien is op onderstaande artist impression voor het A-kerkhof: 

Gemeentelijke plannen voor de nieuwe inrichting van het A-kerkhof, door de Bomenridders 'conceptmatige verblijfsplek' genoemd.
 Afbeelding verkregen via Bomenridders Groningen.

Helaas werden openbare ruimtes in meer grote steden in de afgelopen jaren heringericht als overzichtelijke 'kattenbakpleintjes'.

Net zoals veel voortuinen van individuele burgers eigenlijk.

De kapwoede lijkt zelfs nog nooit zo groot te zijn geweest als in het afgelopen jaar.

Overal in het land tieren de design-plantenbakken welig, zoals hier op een inrichtingsplan uit Delft:

Afbeelding verkregen via IPV Delft

Als architect zou ik enthousiast kunnen zijn over zoveel eigentijds design. 

Als socioloog zou ik me kunnen verheugen over de sociale component - gelegenheid voor toevallige, informele  ontmoetingen - die dergelijke ontwerpen suggereren.

Mensen kunnen plaatsnemen op de stenen/houten randen van zulke plantenbakken en elkaar ontmoeten.

Om de sociale samenhang op het A-kerkhof te bevorderen suggereert de artist impression her en der verspreid staande stoeltjes.
Opdat het A-kerkhof een leuke en levendige stedelijke ruimte kan worden.
Waar zeur ik dan over?

Ongelukkig genoeg oogt de openbare ruimte onder de bestaande monumentale bomen op dit moment een beetje rommelig, verdord en zelfs onfris.

Het gras wil er maar niet binnen de lijntjes kleuren, mensen ketenen hun fietsen vast aan de hekjes en - o gruwel - de vogeltjes poepen er.
Net als op die mooie kindertekening waar ik dit verhaal mee begon.

A-kerkhof Groningen, 8 augustus 2018. Foto's Blogwachter

Hoe doen (Zuid)Europeanen - Italianen? - dat eigenlijk, met hun fantastische middeleeuwse pleinen?

Als het gaat over leefbare openbare ruimte zijn Zuid-Europeanen door het warme klimaat afhankelijk van bomen. 

Maar ik denk ook aan de mooiste straatnaam van de wereld: 'Unter den Linden' te Berlijn.

Zo'n straatnaam roept bij mij een hele wereld op.

Lommerrijk, oase, rustpunt, verblijven, elkaar ontmoeten, beschutting, thuis, menselijke maat, en ga zo maar door.

Waarom kunnen die losse stoeltjes eigenlijk niet gewoon onder de bestaande bomen worden geplaatst?

Geen betere plek, zou ik zeggen.

Al moet je ze misschien in verband met de zich schaamteloos ontlastende vogeltjes - wat een luxe, vogeltjes in de stad! - af en toe even schoonmaken, of 's nachts op elkaar stapelen.

Ik kijk nog eens naar de huidige inrichting van het plein:

A-kerkhof Groningen, 8 augustus 2018. Foto's Blogwachter

Inspirerend is anders.

Onder de bomen en achter de hekjes is een soort niemandsland ontstaan.

Het geheel oogt gefragmenteerd, onbestemd en vooral: ongebruikt.

Maar gelukkig kan het, zonder één boom te kappen of te verplaatsen, veel beter.

Hier volgen een paar eenvoudige suggesties, waar de gemeente geen artist impressions voor nodig heeft, omdat ze zo ontzettend voor de hand liggen:

• Verwijder alle lage metalen hekjes en bestraat het gehele plein. Natuurlijk met flinke plantgaten rond de bomen! Die hekjes veroorzaken maar verwarring. Mag je je nu wel of niet op het gras begeven? En zo niet: wie houdt je tegen?
• Als boven. Verwijder vervolgens alle verharding op de paden, waarna het gehele plein bestrooid kan worden met grind. Onkruid krijgt geen kans, vanwege de hoge bomen. Kortom: onderhouds-vriendelijker kan het bijna niet! Wel heeft grind ook een aantal nadelen: het vermindert de toegankelijkheid voor rollators, is onvriendelijk voor honden en verspreidt zich over de omgeving.
• Verspreid vervolgens naar believen losse of zelfs vaste (draaibare?) stoelen over de beloopbare oppervlakten. Door de hekjes te verwijderen en van de ondergrond één geheel te maken, kan het A-kerkhof werkelijk een eenheid worden, en zelfs een verblijfsruimte en ontmoetingsplek!
• Timmer bankjes rondom de oude bomen, zoals men dat in het verleden deed (zie afbeelding).

  

   Voorbeeld romantisch bomenbankje.
  Afbeelding verkregen via internet

• Voor wie het idee van een verhoogde plantenbak met zitgelegenheid aan de randen niet los kan laten: maak van het gehele A-kerkhof - met uitzondering van een strook van enkele meters vlak voor de kerk - één grote verhoogde plantenbak waarin de bestaande bomen organisch hun plek behouden. Eventueel in combinatie met enkele steenachtige kronkelpaden tussen de bomen door en/of een middenlaan die naar de entree van de kerk toe leidt, voorzien van enkele treden omhoog en omlaag. Bijvoorbeeld in combinatie met lage beplanting, geschikt voor droge schaduw, onder de bestaande bomen. 

Nogmaals: het grootste deel van onderstaande bomen op het A-kerkhof staat op de nominatie om gekapt te worden:

A-kerkhof Groningen, 8 augustus 2018. Foto Blogwachter

Maar gelukkig zijn er wel mensen die zich hiertegen verzetten, zoals bijvoorbeeld de Bomenridders Groningen. 

Zij plaatsten op het A-kerkhof een oproep aan burgers om bij de gemeente bezwaar in te dienen tegen de voorgenomen kap:

Bomenridders: oproep tot protest bomenkap A-kerkhof 
Groningen, 8 augustus 2018. Foto Blogwachter

Op hun website voorzien zij zelfs in een kant-en-klaar bezwaarschrift.

Van belang in relatie tot het indienen van bezwaar is de vraag of u een zogeheten 'belanghebbende' - gedefinieerd als: 'degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken' - bent in deze zaak.

Juridisch gezien is dit een gangbare - maar daarom niet minder merkwaardige - factor als het gaat om het burgerrecht bezwaar te maken tegen bestuurlijke beslissingen.
Want uitsluitend als belanghebbende blijkt een willekeurige burger gerechtigd 'te ageren tegen een besluit van een bestuursorgaan'. 

Wanneer is iemand eigenlijk belanghebbende?

Als het gaat over bomenkap op een Gronings plein ben ik als inwoner van Rotterdam natuurlijk het tegendeel van belanghebbend.

Ik probeer wijs te worden uit de informatie op een website 'bezwaar en beroep juridische diensten'. 

Helaas heb ik net zo weinig juridische kennis als affiniteit met juridische formuleringen.

Maar wat direct opvalt zijn bepaalde tegenstrijdigheden.

Zo geldt iemand uitsluitend als belanghebbende als anderen dat niet zijn:

Een persoon moet zich kunnen onderscheiden van andere personen die geen belanghebbenden zijn en zodoende aantonen dat zijn of haar belang in het geding is.

Zulke regels negeren dus het algemeen belang, zoals bijvoorbeeld een hittebestendige binnenstad.

Met andere woorden: uitgerekend het protest tegen zaken die iederéén aan gaan - verkoeling, afwatering, schone lucht - en die je precies om die reden als de állerbelangrijkste zou kunnen bestempelen, wordt niet gelegitimeerd door het bestuursrecht.

Nog anders gezegd: dit type recht lijkt uitsluitend privé-bezit te beschermen.

Je moet dus vlak in de buurt wonen - uitzicht hebben op de bomen - óf tenminste onderdeel vormen van een bij de bescherming van bomen betrokken stichting om te worden aangemerkt als belanghebbende.

Alleen dan kun je je als burger op legale wijze verzetten tegen de kap van oude bomen in de openbare(!) ruimte.

Zijn er dan andere mogelijkheden om te protesteren tegen de kap?

Jawel, mits je kunt aantonen dat je 'in de praktijk' werkzaamheden verricht die een bepaald 'collectief belang' behartigen.

Vaag. 

Ben ik nu wel of niet 'belanghebbend', als incidentele bezoeker van de stad Groningen?

Zo niet, dan kan ik mezelf op het moment dat de bomen daadwerkelijk zullen worden gekapt natuurlijk altijd nog aan een boom vast ketenen.

Als ik dit geen aantrekkelijk vooruitzicht vind - al is het maar omdat de tijd me ontbreekt - kan ik een brief schrijven aan burgemeester en wethouders.

Of ik kan middels (landelijke) dagbladen proberen om de publieke opinie te beïnvloeden.

Maar voorlopig is het - juridisch gezien - vermoedelijk het meest effectief om het kant en klare bezwaarschrift van de Bomenridders mede te ondertekenen.
Niet alleen voor mij, maar voor iedereen die zich wil uitspreken voor groene en dus leefbare stadscentra.