Het heeft een bijzondere ontstaansgeschiedenis, die dan ook trots wordt gememoreerd op een informatiebord naast het belangrijkste toegangspad bij de parkeerplaats.
Deze ontstaansgeschiedenis lijkt een bruikbare inspiratiebron voor eventuele toekomstige beheer-vormen van andere Groningse dorpsbossen.
 |
| Informatiebord bij de entree van het Bedumerbos. Foto: Blogwachter, 18 augustus, 2017 |
Het Bedumerbos is een echt dorpsbos.
Hoewel het evenals veel andere dorpsbossen ontstond na ruilverkavelingen was het nooit specifiek bedoeld als productiebos.
 |
| Fragment uit "De Bedumer", zoals te lezen op een informatiebord bij het Bedumerbos: "Het ontstaan van het bosplan is een zaak van het samentreffen van verschillende belangen. En in dat samentreffen speelt het buurpraatje een belangrijke rol. Op een keer praat de heer Woudwijk met z'n overbuurvrouw schoolarts mej. Groen, over Bedum en Bedumse toestanden. Er is veel moois in het dorp, maar er ontbreekt eigenlijk een wandelgelegenheid, paadjes in het groen, lanen door bomen en struiken. [...] Het tweetal wordt een drietal, krijgt contact met Ir. Schrevel van Staatsbosbeheer, er wordt een Stichting "Bos en Wandeling" in het leven geroepen." |
In Bedum werden de "verschillende belangen" dus al heel snel één.
"Deze stichting vindt op de weg om haar doel te bereiken een haast gespreid bed, bij wijze van spreken", vervolgt de tekst.
Op wonderbaarlijke wijze lijken alle puzzelstukjes in Bedum op hun plek te vallen.
Zelfs het Waterschap werkt mee.
Het bos is een mooi staaltje van samenwerking: "De gemeente Bedum, de N.V. "Grontmij", de Stichting Bos en Wandeling Bedum, de Cultuurtechnische dienst en Staatsbosbeheer ontwerpen gezamenlijk een plan voor het Bedumerbos."
Dan is er nog de inzet van "Platform gehandicapten Bedum" en de donaties van de plaatselijke Oranjevereniging.
 |
| Bord bij de entree van het Bedumerbos. Foto: Blogwachter, 18 augustus, 2017 |
Ook voor de bewoners is er een duidelijke rol weggelegd.
Zij moeten zich er "bewust" van zijn "dat dit hun bos straks is!".
 |
| Fragment uit "De Bedumer", zoals te lezen op een informatiebord bij het Bedumerbos. "Er moet namelijk nog van alles gebeuren. Het bos moet als het ware worden 'aangekleed', met banken, bruggetjes, picknicksets enz. En dat zou eigenlijk van de mensen zelf moeten komen. Omdat het hun bos is. Een bos van loofbomen, eiken, populieren, wilden, essen, esdoorns, en veel bloeiende struiken, met speelweiden, wandelpaden en een sledeheuvel van ongeveer vier meter hoog." |
Zelfs aan een "sledeheuvel" voor de kinderen is gedacht!
Wat is er eigenlijk terecht gekomen van al deze plannen?
Het Bedumerbos is, inderdaad, een mooi bos.
Om te beginnen is het groot, 26 hectare, waarvan 22 bebost.
Het bos omvat de gehele zuidrand van Bedum:
 |
| Screenshot: het Bedumerbos vanuit de lucht, verkregen via Google Maps. |
Zoals het citaat - "eiken, wilgen populieren, essen, esdoorns" - al aangeeft werd het bovendien welbewust als gevarieerd loofbos ontworpen:
 |
| Bord bij de entree van het Bedumerbos. Foto: Blogwachter, 18 augustus, 2017 |
Dit is nog altijd goed te zien.
Ik tref er zelfs een paar rode beuken aan:
 |
| Beuken in het Bedumerbos, 18 augustus 2017. Foto: Blogwachter. |
Hoewel de essentaksterfte in het Bedumerbos zeer duidelijk zichtbaar is, en plaatselijk zelfs erger lijkt dan elders, blijft de schade voor het gehele bos door de grote diversiteit aan bomen beperkt.
 |
| Essentaksterfte in het Bedumerbos, 18 augustus 2017. Foto: Blogwachter. |
Want als je de essen uit de volgende foto wegdenkt blijft er nog genoeg over:
 |
| Dode essen én andere bomen in het Bedumerbos, 18 augustus 2017. Foto: Blogwachter. |
In voorbereiding op de geplande werkzaamheden is een deel van de bomen in het Bedumerbos al gemarkeerd.
Wat opvalt is dat ik in dit bos geen blauwe markeringen heb kunnen vinden (al kon ik vanwege de dichte onderbegroeiing niet overal komen).
 |
| Markeringen in het Bedumerbos, 18 augustus 2017. Foto: Blogwachter. |
Vermoedelijk zijn blauwe markeringen - stempel "toekomstboom" - per definitie slecht nieuws voor een bos.
En niet alleen omdat het leeuwendeel van de blauw gemarkeerde bomen vaak alsnog zwaar beschadigd raakt, of zelfs gekapt (zie hiervoor de blogs over Uithuizen).
Want als er uitsluitend oranje markeringen - kappen - zijn aangebracht, betekent dit dat de te kappen bomen in de minderheid zijn.
Blauwe markeringen wijzen er daarentegen op dat een belangrijk deel van het bos sowieso plat gaat.
Namelijk: alles wat niet nadrukkelijk als toekomstboom is gemarkeerd.
In een betrekkelijk gezond en gevarieerd bos zijn blauwe markeringen dus helemaal niet nodig.
Tenzij een zieke boom een nest herbergt, en dus ondanks de kwaal (nog) niet kan worden omgehakt.
In het - grotendeels gezonde en verarieerde - Bedumerbos staan dan ook voor het overgrote deel "toekomstbomen".
Nogal wiedes, want een elke boom is van nature toekomstgericht.
De échte 'toekomstboom' wil niks liever dan groeien, en heeft helemaal geen markering nodig!
Naar eigen zeggen "ondersteunt" Staatsbosbeheer in dit bos "de natuurlijke processen".
Elders lijkt de situatie helaas minder rooskleurig.
 |
| Informatiebord bij de entree van het Bedumerbos. Foto: Blogwachter, 18 augustus, 2017 |
Hoopgevend in Bedum vind ik de openlijke en ruiterlijke erkenning dat een bos - voor alles, boven alles - een verzameling bomen is.
Bevolkt door planten en dieren en doorsneden door wandelpaden.
Een bos waarin spechten zich thuis voelen, en vleermuizen hun weg kunnen vinden.
Maar waar óók de kinderen kunnen spelen, soms zelfs buiten de gebaande paden:
 |
| Door burgers of kinderen met boomstammen gemaakte doorwaadbare plaats in het Bedumerbos, 18 augustus 2017. Foto: Blogwachter. |
De erkenning ook dat een bos méér bos is, zodra bomen een bepaalde hoogte bereiken:
 |
| Fragment uit "De Bedumer", zoals te lezen op een informatiebord bij het Bedumerbos: "Het geheel zal over drie tot vijf jaar een hoogte van plm. 2 meter reeds bereikt hebben, de ene soort wat eerder dan de andere". |
De eropvolgende passage is bijna aandoenlijk: "Misschien dat dan de Bedumers reeds iets kunnen beleven van hetgeen Frederik van Eeden eens dichtte: Ik droomde, het leven was een groot, groen bos".
Op het Hogeland zijn "grote", "groene" bossen inmiddels ruimschoots aanwezig.
Hoewel niet allemaal zo bewust ontworpen als in Bedum, is de huidige functie ervan vergelijkbaar met de destijds door de Bedumers geformuleerde idealen.
Om deze bossen te behouden en in de toekomst succesvol te beheren zijn de in Bedum gebruikte samenwerkingsverbanden tussen Staatsbosbeheer, gemeente, stichtingen en verenigingen misschien een goede inspiratiebron.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten