Wat is dat toch merkwaardig!
Of zelfs - en mogelijk op onvoorstelbaar korte termijn - vrijwel geheel te vernietigen.
Dat laatste met behulp van, alwéér, de modernste technieken.
Toeval?
Niet echt.
De rode draad in dit verhaal is, nogmaals, de moderne techniek.
De moderne techniek, die met evenveel recht geniaal kan worden genoemd, als (werkelijk, volkomen) gestoord.
Zowel de alziende boodschapper van het mooiste en het beste, als de stekeblinde (niets ontziende) vernietiger van onze gehele planeet.
'Alles is mogelijk; de techniek zal ons redden', verzekeren optimisten ons keer op keer.
Helemaal ontkennen kan ik dit niet.
Sommige techniekliefhebbers doen het zelfs (de wereld redden), wat zeker enorm te prijzen is.
Maar vaak - te vaak - vervult techniek een geheel andere rol.
Daar gáán we dan, op weg naar onbekende en heerlijke bestemmingen!
Maar wat gek: de remmen doen het niet meer, het stuur is afgebroken, alle waarschuwingslampjes laten het afweten en de handleiding blijkt zoek.
Met de navigatie schijnt óók al iets aan de hand te zijn.
Want die vriendelijke, gedienstig orerende juffrouw stuurt ons ineens zómaar de afgrond in...
De moderne techniek: hoe 'bipolair', 'schizofreen' of 'psychopathisch' - menselijk, ál te menselijk - wil je het hebben?
Misschien moet je kinderen gewoon niet zulk gevaarlijk gereedschap in handen geven.
Of tenminste een beetje in de gaten houden.
Eén ding is zeker: de moderne techniek zit nooit één seconde stil.
Veel te kostbaar: als je eenmaal zo'n mooie machine hebt aangeschaft moet je 'm gebruiken ook!
24/7 zoals dat heet.
Veel te kostbaar: als je eenmaal zo'n mooie machine hebt aangeschaft moet je 'm gebruiken ook!
24/7 zoals dat heet.
Ja, óók 's nachts!
Met één kanttekening, dát wel.
Want - om een voorbeeld te noemen - ''s Nachts maaien is de overtreffende trap van erg'
Vooruit, u krijgt het gehele citaat erbij!
Uit het mooie boekje 'Landschapspijn', van Jantien de Boer:
Henks ogen vonken, want 's nachts liggen de hazen, de reeën en de broedende grutto's weerloos in het land. Ach die grutto's. 'Soms dacht ik vroeger bij het eierzoeken, als ik in de verte eentje had gezien: potverdikke ik kan hem niet vinden, en dan ineens plof, vlak voor je voeten vloog hij van het nest.' Als je 's nachts gaat maaien, maak je alles kapot. Dan vind je smots zoals dat in het Fries heet, oftewel puree, zegt de weidevogelkenner. 'Of een eend met de poten eraf die nog leeft.' 's Nachts maaien is de overtreffende trap van erg.
Die worden gevonden met het kopje óf de pootjes eraf gemaaid.
Want als de moeder weg is, blijven de kleintjes braaf op hun plek, wát er ook gebeurt!
Kortom: overal en altijd - 24/7 - razen, tieren, brommen, scheuren, snijden, stampen, graven, kappen, kloten, klieven, racen, raggen, breken, boren, 'beschermen' (van gewassen, u weet wel...), slaan, schieten, slopen, heffen, hakken, versnipperen, verstoren, verslepen, verzieken, (ver)vellen, villen, folteren, falen en zelfs (zelfs? juist...) moorden machines...
Soms lijkt het wel alsof de gevolgen van de techniek 'onontkoombaar' zijn geworden.
Techniek als een soort natuurramp eigenlijk.
'Handmatig kappen kan nu écht niet meer, dat is veel te duur...'.
Lekker makkelijk, want zo lijkt het alsof álles zich buiten ons toedoen afspeelt.
Alsof we er werkelijk helemaal níets aan (tegen) kunnen doen.
Maar in tegenstelling tot een orkaan of een vulkaanuitbarsting, komt de moderne techniek nog altijd niet erg ver zonder... knechten.
Toegegeven: erg veel zijn er al lang niet meer nodig.
Elke dag minder eigenlijk.
Zo kunnen we het 'vuile werk' succesvol afschuiven op de enkeling, en daar dan vervolgens een beetje op mopperen.
Terwijl - ik noem maar een voorbeeld - de boer toch het eten voor ons allemaal verbouwt.
Wat ik zeggen wil: ondanks het soms niets ontziend lijkende geweld is en blíjft het toch allemaal een kwestie van keuzes.
Ménselijke keuzes, om precies te zijn.
Bij elke druk op de knop, bij elke voet op elk pedaal - maar vooral: bij elke hap voedsel, of elke vlucht naar een ver of minder ver land - maken we keuzes die niet per se onontkoombaar zijn.
In plaats van te vliegen naar de laatste restjes ongerepte natuur, kun je bijvoorbeeld ook gaan wandelen in je eigen bos.
'The ancient woods' laat bovendien zien dat de modernste techniek met evenveel gemak kan worden ingezet om 'alles van waarde' bijvoorbeeld minutieus mee vast te leggen.
Zodat een weldenkend mens het wel uit zijn (haar? Hm...) hoofd laat om er met zijn (haar) tengels aan te zitten...
Laat staan met behulp van niets ontziende (want veel te grove) 'werktuigen', waar de ziel van de mens zich - met het al te kwetsbare lichaam - onzichtbaar, onhoorbaar én onwetend in of achter verschuilt...
Een beetje ironisch is het allemaal wel.
Maar goed: dankzij diezelfde moderne techniek waarmee we zoveel verwoesting aanrichten kunnen we - in ieder geval - niet langer met droge ogen beweren dat we het, ál die tijd dat deze verwoesting gaande was, niet gewéten hebben.
Al is het alleen maar hoe wonderbaarlijk, rijk, waardevol, adembenemend en vooral móói onze bossen waren en wat er allemaal leef(de!)t:
 |
| Beeld uit de film 'The Ancient Woods', Litouwen, 2017 |
Ik dwaal af.
Eigenlijk wilde ik gewoon iets over die prachtige film schrijven, 'The ancient woods'.
Maar deze film roept opvallend veel associaties en emoties op.
In Litouwen, waar de film werd gemaakt (door Mindaugas Survila, in 2017), werd 'The ancient woods' nota bene een 'bioscoophit'.
En dat voor een film zonder achtergrondmuziek!
Er wordt zelfs niet gepraat in de film.
Nee, niet ééns een voice-over: de onontkoombare metgezel van iedere natuurfilm op TV.
Bepaald exotisch is de film óók al niet.
Het gaat om een noordelijk bos, zonder apen en tijgers, maar ook zonder ijsberen.
Tot overmaat van ramp is de film traag, héél traag: geen achtervolgingen, nauwelijks moordpartijen - niet weg te denken uit de gebruikelijke natuurfilms, alsof de natuur alleen bestaat uit eten en gegeten worden - en beelden waarin secondenlang he-le-maal niets gebeurt.
Nou ja... níets?!
Kijk maar, je ziet niet wat je ziet.
Tenminste: zoiets lijkt deze filmmaker te willen uitdrukken.
Daar zit je dan.
En je moet wel zien, en je moet wel luisteren.
Want het duurt maar, en het duurt maar...
Maar dán gebeurt er een wonder.
Zodra je aandacht - gewoonlijk suf gebombardeerd door snelle beelden en indrukken - zich verscherpt, blijken de beelden en geluiden uit dit 'oude bos' - niet eens een oerbos, want dat hebben 'we' (wij, Europeanen) alleen nog in Polen - van een eindeloze subtiliteit en overvloed.
Dít zijn nu die bossen waaruit al die oude midden-Europese sprookjes en noord-Europese sage's zijn voortgekomen.
Niets lijkt hier te gek.
In deze atmosfeer verwacht je elk moment een oude toverheks op een bezemsteel.
Voorlopig zie je echter relatief 'gewone', maar daarom niet minder wonderbaarlijke dieren.
Ontwakend uit een winterslaap, voedsel zoekend, dwalend, elkaar het hof makend, kortom: lévend.
Oude bossen: ze zíjn er nog!
Maar voor hoe lang?
Aan onze techniek zal het niet liggen.
Want met de modernste techniek kunnen we werkelijk álle kanten op.
Zelfs de goeie!
Kortom: de Mens is aan zet.
De Mens: dat wil zeggen ik, u, jij, wij, jullie!
De keus is aan ons: de ogen sluiten voor de grootschalige vernietiging van ons 'groene erfgoed' - die nu onder onze ogen gaande is - óf er kennis van nemen.
Of zelfs naar de camera (of de pen) grijpen om alles tenminste vast te leggen.
Alles dus
Waarmee ik bedoel: zowel de 24/7 plaatsvindende vernietiging, als de grote waarde van wát er precies allemaal - met grof geweld, op onvoorstelbaar grote schaal - vernietigd wordt.
Het vastleggen én succesvol overbrengen van de enorme schoonheid en rijkdom van dit alles is misschien wel het allerbelangrijkste.
Het vastleggen én succesvol overbrengen van de enorme schoonheid en rijkdom van dit alles is misschien wel het allerbelangrijkste.
Zo is deze film een monument geworden voor alle oude bossen in de wereld.
Helaas hebben we zulke monumenten op dit moment meer nodig dan ooit eerder in de geschiedenis.
Want de druk op de laatste oude bossen neemt elke dag toe.
Kappen met kappen, om kort te gaan.
De film is mooi, maar het bos is - eigenlijk is dit geen vergelijking - mooier!
Voor behoud van oude bomen en bossen is momenteel - met de hete adem van de 'roofvijand' in de nek - vooral draagvlak nodig: bewustwording en vervolgens breed(!) gedragen protest.
Juist daarom is het zo verheugend dat deze film - ik herhaal het nog maar eens een keer, omdat het déze tijd van telkens 'sneller' wordende beelden bijna on-ge-loof-lijk lijkt - nota bene een 'bioscoophit' werd!
In Litouwen, dát moet er wel bij...
Nu wij nog!
NB: Voor meer informatie over deze film, zie ook mijn filmrubriek (onder pseudoniem Ietje Luur): https://glaasjenadefilm.blogspot.com/2018/11/the-ancient-woods-litouwen-2018.html
Toegift (18 augustus 2023, Volkskrant O&D)
CO2-opslag
Het begint met bomen die CO2 opslaan. Dan kappen we de bossen in Estland. Vervolgens verbranden we ze in de biomassacentrale in Nederland. Daarna pompen we de hierbij gevormde CO2 naar een ondergrondse gasopslag (Voorpagina, 17 augustus). Ingewikkeld hoor, om op zo'n manier je kop in het zand te steken.
Jeroen van Linge, Groningen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten