Dingebos te Uithuizen, Oogst, 2 september 2017

Eerder schreef ik een stuk over een derde bezoek aan het Dingebos te Uithuizen.
Helaas blijk ik dit per ongeluk gewist te hebben.
Vanwege de grote hoeveelheid in beeld gebrachte 'oogst' mag dit verslag echter niet ontbreken.
Bij deze een tweede poging!

Dingebos te Uithuizen, oogst. Waaronder vele niet-essen, wat onder meer te zien is aan de kleur van het hout. Essenhout is zeer licht van kleur. Foto: Blogwachter, 2 september 2017

Helaas verval ik, waarvoor excuus, in herhalingen: oogst, oogst, oogst.
Evenals te Bedum en Wehe den Hoorn sta ik versteld van de hoeveelheid gezonde bomen - waaronder een groot deel niet-essen - die door Staatsbosbeheer uit dit bos werd gesleept.

Dingebos te Uithuizen, oogst, géén es. Foto: Blogwachter, 2 september 2017

Toch moet het, wéér, even: een kwestie van bewijsvoering.
Kijk en huiver.

Blauw gemarkeerde 'toekomst'-bomen, eiken, elzen, populieren, berken, en ga zo maar door:

Is dit het 'zorgvuldige bosbeheer' waar Staatsbosbeheer zo mee schermt?

Zijn hier die ongelooflijk 'zorgvuldig' werkende en beslist hypermoderne machines aan het werk geweest?

Hieronder in beeld de machine die alle bomen het bos uit rijdt.

Verder nog meer voorbeelden van kap, hoe eentonig ook: 

Prachtig eikenhout.

Laten we hopen dat men er tenminste 'planken' van zaagt, en dat al dit prachtige hout niet bij wijze van 'biomassa' in de kolencentrales verdwijnt.

Vermoedelijk niet, want veel eiken zijn wel opvallend 'zorgvuldig' apart gehouden. 

Verder, in aanvulling op een eerder stuk over het Dingebos in verband met verwoest bodemleven, enkele nieuwe beelden.
Op onderstaande foto's is te zien dat Uithuizen geen (tijdige?) poging heeft ondernomen om de enige harvester mét rupsbanden te 'reserveren': 

Genoeg.

Nu even iets vrolijks, om de moed erin te houden.

Romántisch zelfs.

Gezien op het marktplein van Uithuizen (gewoonlijk niet de vrolijkste boel):

Marktplein te Uithuizen, 2 september 2017. Foto: Blogwachter

En ja, ze krijgen elkaar: 

Marktplein te Uithuizen, 2 september 2017. Foto: Blogwachter

Maar voor hoe lang?

Marktplein te Uithuizen, 2 september 2017. Foto: Blogwachter

Een schets van het probleem (mét ideaal)

"Ik mis één ding in uw stukjes, en dat is een oplossing", zegt een voorbijgangster.
De afgelopen weken heb ik inderdaad vooral geprobeerd om het probleem in kaart te brengen. 
Want zonder duidelijk probleem kan er ook geen passende oplossing worden bedacht.
Om te beginnen dus nogmaals een schets van de verschillende facetten van het probleem. 
Is er reden tot zorg en zo ja: waarom?

Cartoon verkregen via internet. Vrij vertaald:
"Ik moet ze platgooien. Maar maak je niet druk.
We zullen alle straten vernoemen naar bomen."

Aanleiding vormt de essentaksterfte: een schimmel die zich op dit moment onverwacht snel uitbreidt.
Veel bossen in Groningen bestaan voor het overgrote deel uit essen.
De zwaarst aangetaste bomen leveren onmiddellijk gevaar op voor de omgeving, en moeten dus worden gerooid.
Landelijk gezien is Staatsbosbeheer volgens NRC (Arjen Schreuder, "Hoe de es verdwijnt uit Nederland", NRC, 26-06-2017) de komende jaren tussen de tien en twintig miljoen euro kwijt aan kappen en herbebossen.
Geld dat Staatsbosbeheer helemaal niet heeft.
Ten gevolge van landelijke politieke beslissingen in de afgelopen jaren moet Staatsbosbeheer juist steeds meer "de eigen broek ophouden", oftewel zelfredzaam zijn.
Ongelukkig genoeg is er wél veel haast bij de kap.
Al is het maar omdat een noodlijdende organisatie niet zit te wachten op schadeclaims door omvallende bomen.
Hoe dan ook staat veiligheid bovenaan, ook en vooral voor omwonenden.
Deze veiligheid is ten gevolge van een desastreuze combinatie van schimmel en honingzwam niet langer overal gegarandeerd.

Tot overmaat van ramp is er in de meeste bossen op het Hogeland sprake van achterstallig onderhoud.
Bomen staan soms te dicht bij elkaar om zich goed te kunnen ontwikkelen.
Zo'n bos moet dus worden uitgedund.
Vroeger gebeurde dit handmatig.
Soms zelfs door (deskundige) particulieren, die van Staatsbosbeheer toestemming kregen om te kappen.
Maar na een ongeval vorig jaar kan en mag Staatsbosbeheer dit niet langer toestaan.
Staatsbosbeheer staat dus overal alleen voor, maar mist geld en mankracht om op korte termijn alle essen die gevaar opleveren voor de omgeving te kappen.
Een situatie die mensen uit de zorg - maar ook bij de politie, in het onderwijs, enzovoort - helaas maar al te bekend voor zal komen:

Maar gelukkig(?) zijn er machines die een deel van het werk kunnen overnemen.
Zoals de hypermodernste oogstmachines.
In theorie is de zogeheten harvester een alleskunner die - vooral, bovenal - uiterst "zorgvuldig" kan werken.
Maar als het gaat om het verwijderen van zieke bomen of uitdunnen in verband met achterstallig onderhoud, richt de oogstmachine - alleen al door de noodzaak om toegang te krijgen tot een bosperceel - véél meer schade aan dan strikt noodzakelijk is.
In ieder geval in vergelijking met handmatige kap.
Alsof je een hartoperatie uitvoert met een keukenmes.
In de praktijk blijkt de oogstmachine dan ook vooral geschikt voor "verjonging" (een eufemisme voor een volledig geoogst bosperceel) maar niet voor verdunning, of voor het verwijderen van - een minderheid van - zieke bomen.
Dit is dus in tegenspraak met de officiële uitgangspunten en voorlichting van Staatsbosbeheer:

Cartoon verkregen via internet. Vrij vertaald: 
"Uhm, Joe...officieel moeten we toch alleen dode en stervende bomen kappen?"
"Wat je zegt. Deze jongen is er geweest, zeker weten!"
Box: "En voor de volgende veertig ziet het er ook niet al te best uit".

Zo zag het Dingebos te Uithuizen (zie eerdere stukjes) er in de afgelopen weken uit alsof er een kudde op hol geslagen olifanten doorheen getrokken was.
Overal geknakte, beschadigde en omgevallen bomen - vaak ook de blauw gemarkeerde "toekomstbomen" - en het bodemleven duurzaam verstoord.
Hieronder een foto die - nota bene - gemaakt is buiten de per definitie al door het hele bos vrijgemaakte drie meter brede toegangszones (anders kan de oogstmachine nergens bij).
Met de beste wil van de wereld kun je dit geen verdunning noemen.
Dit is kaalslag.

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Foto: Blogwachter.
Op de voorgrond een gevelde eik. Van 'uitdunnen' lijkt hier geen sprake.

Een deel van het probleem is dat Staatsbosbeheer niet te koop loopt met deze problematiek. 
Wel nemen de goedwillende en aardige boswachters uitgebreid de tijd voor elke bezorgde burger.
Maar zij benadrukken vooral de zorgvuldigheid waarmee zal worden gekapt.
Op voorlichtingsbijeenkomsten lijkt het geruststellen van de plaatselijke bevolking dan ook de voornaamste prioriteit.
Vaak niet zonder resultaat.
Maar helaas niet (langer) voor wie persoonlijk een kijkje neemt in, bijvoorbeeld, het Dingebos te Uithuizen.
Je moet hiervoor wel even verder kijken dan je neus lang is.
Her en der staan alleen de randen nog overeind.

Nogmaals: ik twijfel niet aan de goede intenties van de individuele medewerkers van Staatsbosbeheer.
Je wordt tenslotte geen boswachter omdat je een hekel aan bomen hebt.
Een boswachter die ik sprak benadrukte dat elke gekapte boom hem persoonlijk "pijn doet".
Toch kan de door hen geleverde informatie worden samengevat met de dooddoener: geen zorgen, het groeit wel weer aan. 
Eens.
Maar helaas pas na tientallen jaren.
Oftewel: in de dorpen groeit straks een generatie op zonder bos dat de naam bos - gedefinieerd als een verzameling enigszins volwassen bomen - waardig is.

Voor stukken bos op enige afstand van de bewoonde wereld is dit vooral een "ecologische ramp" (Arjen Schreuder, NRC, 26-06-2017).
Maar met betrekking tot de dorpsbossen betekent het ook een enorm verlies aan leefbaarheid en recreatieve waarde.
Veel mensen worden bovendien beroofd van hun uitzicht. 
Sommige door bos omgeven dorpen zullen voorlopig een rafelig en zelfs armoedig aanzien bieden.
Met als onvermijdelijk gevolg een aanzienlijke waardedaling van direct langs het bos gelegen woningen.

Samengevat

De zieke essen moeten eruit, maar de manier waarop dit staat te gebeuren - en hier en daar al gebeurt - veroorzaakt, door een gebrek aan mankracht en financiële middelen, nodeloos veel schade.  
De gevolgen hiervan zullen nog tientallen jaren zichtbaar blijven. 

Ideaal

Zelf ben ik een idealist.
Dit betekent dat ik soms doelen voor ogen heb die niet altijd volledig te verwezenlijken zijn.
Dat is lastig: niet alleen voor mij, maar soms ook voor anderen.
Ter verdediging moet ik er bij zeggen dat idealisme soms wel een beetje nodig is.
Bijvoorbeeld om kritisch te blijven en een overmaat aan verlammend "realisme" - er is toch niets aan te doen - buiten de deur te houden.
Je kunt je doelen tenslotte altíjd nog bijstellen.
Oftewel: niet geschoten is altijd mis.
Mijn ideaal: overal - en in het bijzonder in de dorpsbossen - handmatige kap.
Voorlopig uitsluitend díe essen eruit die werkelijk gevaar opleveren.

"Onmogelijk", zeggen medewerkers van Staatsbosbeheer, "dat is niet meer van deze tijd".
Vrij vertaald: hier hebben wij noch het geld, noch de mankracht voor.
Maar vooruitgang betekent toch ...vooruitgang?
In dit geval brengt de inzet van de modernste technische hoogstandjes echter zóveel schade met zich mee, dat 'achteruitgang' nog mild is uitgedrukt.
Een dergelijke massale ecologische kaalslag is, in Nederland, niet vaak vertoond.

Praktijk

In de praktijk zijn er nu vooral praktische en sociaal vaardige mensen nodig.
Niet uitsluitend idealisten dus, maar mensen met een wat je noemt "oplossingsgerichte" benadering.
Om maar eens een term uit personeelsadvertenties te gebruiken.
Want als we iets anders willen zullen we het zelf moeten bedenken, regelen, uitvoeren, verduurzamen, beheren en/of financieren.
Staatsbosbeheer kan het immers niet alleen.

Hoe krijgen we al die verschillende neuzen dezelfde kant op?
Hier ligt een rol voor sociaal vaardige mensen die goed kunnen samenwerken en/of kunnen overtuigen.
Voor mensen met een goed netwerk die in staat zijn om een breed draagvlak te creëren.
Voordat het te laat is.
Want:

"Pas nu we alle bomen hebben gekapt, zien we wat voor schade we hebben aangericht"

Zelf zal ik in een volgend stukje een aanzet proberen te geven tot mogelijke oplossingen.

Uitverkoren: de "toekomstboom"

Voordat de oogstmachine het bos in rijdt, heeft Staatsbosbeheer alle bomen al zorgvuldig gemarkeerd.
"Blessen" heet dat.
De uitverkoren bomen krijgen een blauwe stip, en mogen blijven staan.
"Toekomstbomen" worden deze geluksvogels genoemd.
Het blessen is de verantwoordelijkheid van de boswachters.
In Wehe den Hoorn zijn op dit moment veel bomen gemarkeerd - blauw óf oranje - maar nog niet gekapt.

Ongehinderd door enige kennis meende ik aanvankelijk dat alle eiken, esdoorns en berken met enige omvang per definitie als toekomstboom "bestempeld" zouden worden.
Mits dergelijke (relatief zeldzame!) eiken, esdoorns en berken natuurlijk niet de pech hebben om in de voor de oogstmachine noodzakelijke drie meter brede doorgangszones te staan, of bijvoorbeeld te dicht langs wandelpaden.
Er zouden immers al zoveel zieke essen gekapt worden!
Dan lijkt het redelijk om extra zuinig te zijn op alle gezonde bomen.

Maar in het Dingebos te Uithuizen (zie "Dingebos, Uithuizen", geplaatst op 12 augustus) bleken in de praktijk opvallend veel eiken gekapt te zijn.

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Stapeltje gevelde eiken. Zoals deze liggen er meer in het Dingebos.

Aanmerkelijk meer dan voor de oplettende leek noodzakelijk lijkt om de oogstmachine toegang te verlenen.
Deels kan dit te maken hebben met achterstallig onderhoud.
Van tijd tot tijd moet een bos een beetje worden uitgedund, omdat (te) dicht bij elkaar staande bomen zich niet optimaal kunnen ontwikkelen.
Dit soort onderhoud heeft in veel Hogelandse bossen lange tijd niet plaatsgevonden.
Dus nu er vanwege de essentaksterfte toch al wordt gekapt, gaat dit in één moeite door.

Maar toch: in een bos dat noodgedwongen zó radicaal en op zó grote schaal wordt 'uitgedund' als het Dingebos, lijkt meer dan de hoogstnoodzakelijke kap op zijn zachtst gezegd onwenselijk.
Bij de eerste herfststorm waaien die nog wel overgebleven en inmiddels (te) lang en dun en kaal geworden bomen óók nog om.
Gezonde bomen, die het met behoud van hun voormalige buren wellicht wél gered zouden hebben.

Zo kom ik op het lot van de relatief zeldzame "toekomstbomen".
Met deze bomen gaat het in het Dingebos duidelijk minder goed dan ik op basis van gesprekken met boswachters had gehoopt.
Naar de redenen hiervoor kan ik overigens alleen maar gissen. 

Zo waren er op 10 augustus in Uithuizen veel beschadigde, als "toekomstboom" gemarkeerde bomen te zien.
Sommigen tot de kruin toe kaal, of grotendeels ontdaan van hun schors.

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. 
Beschadigde toekomstboom, in dit geval een eik.

In het stukje over de situatie in Uithuizen beschreef ik bovendien dat veel bomen met blauwe stippen alsnog gekapt waren.
Deels waren dit essen, maar vaak ook eiken of berken.
Zie bijvoorbeeld de 'oogst' hieronder, met blauw gemarkeerde es.

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017.

Mogelijk waren de blauwe stippen vanuit de oogstmachine niet goed te zien.
Want de blauwe stippen (soms één, soms twee) zitten maar aan één kant van de stam, terwijl de oranje gemarkeerde bomen vaak geringd zijn.*

Iets anders: de niet volledig gerooide (=met wortel en al verwijderde) essen zullen volgens kenners weer opnieuw uitlopen.
Hoewel diverse bomen in Uithuizen per ongeluk ontworteld zijn (vermoedelijk omgevallen tijdens de kap van andere bomen), worden de zieke essen op dit moment niet gerooid, maar gekapt.
Na enige jaren zullen deze bomen dus weer opnieuw moeten worden gekapt/gerooid of anderszins opgeruimd, met alle gevolgen van dien voor de omliggende bomen.

Ook blijkt Staatsbosbeheer nogal eens van gedachten te veranderen.
Of heeft een andere partij deze rode markeringen aangebracht?

Uitverkoren, maar bij nader inzien toch niet. Wie heeft de rode markeringen aangebracht? Hoe dan ook is deze "toekomstboom" er geweest. 

Veel vragen, kortom.
Wat mij dwars zit is dat ik als leek niet kan blijven doorvragen, zonder traag van begrip te lijken of zelfs opdringerig te worden.
Want op mijn op 11 augustus aan verschillende boswachters verzonden e-mail heb ik helaas nog geen antwoord gehad.

Het is zeker waar dat de boswachters alles - nou ja: véél - al hebben uitgelegd.
Ze namen daar echt de tijd voor, en waren vol begrip voor mijn ongerustheid, die na het twee uur durende gesprek in ons dorpsbos zelfs een beetje was weggenomen.
Wel ben ik nog diezelfde dag voor de tweede keer naar Uithuizen gereden.
Voor de zekerheid, omdat ik als Blogwachter van de feiten ben, en niet van de beloftes.
Helaas schrok ik behoorlijk van de opnieuw verslechterde situatie - in vergelijking met 26 juli, toen ik er eerder was. 

Zo verzekerden de boswachters me in verschillende (telefoon)gesprekken dat de "toekomstbomen" zorgvuldig waren geselecteerd én gegarandeerd honderd procent veilig zouden zijn voor de oogstmachine.
Maar in het Dingebos struikelde ik soms letterlijk over zwaar beschadigde of gekapte blauw gemarkeerde toekomstbomen en heb er (te)veel gefotografeerd. 
Voorlopig blijf ik dus vragen stellen.

* 18 augustus 2017: in het bos Abelstok blijken de toekomstbomen rondom gestippeld. Onduidelijk blijft waarom er in het Dingebos zoveel als toekomstbomen gemarkeerde bomen gesneuveld zijn.

Dingebos, Uithuizen, 10-08-17. Verstoord bodemleven.

Uithuizen blijkt relatief bosrijk.
Eén van die bospercelen, het Dingebos, is al groter dan de afzonderlijke dorpsbosjes in - bijvoorbeeld - de vijfdorpenreeks Kloosterburen.

Dingebos, Uithuizen. Datum onbekend. Screenshot van Google Maps.
Aan weerszijden van het Dingebospad, overal ten noorden van de N263 - met uitzondering van het stuk direct langs de Verlengde Dingeweg - wordt op dit moment volop gekapt.

Het Dingebos, waar Staatsbosbeheer nu al enige weken bezig is met de essenkap, ligt aan de noordkant van het dorp.
Het Dingebospad, een tamelijk breed betonnen fiets- en brompad, verbindt de verschillende stukjes aan elkaar.
Dit pad werd een ruime week afgesloten voor publiek, vanwege de essenkap.

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Entree van het bos aan de Verlengde Dingeweg.

Naast dit fietspad zijn er brede gemaaide graspaden, voornamelijk langs de slootranden.
Schelperpaadjes - zoals in de voormalige gemeente Kloosterburen - ontbreken. 

Het Dingebos moet een mooi en zelfs enigszins divers bos geweest zijn.
Dit is zelfs nu nog te zien.
Een bos met "kansen", "potentie", of hoe je het noemen wilt.
Hoe dan ook, met of zonder essen, een "half-VOL glas".
Vóór aanvang van de essenkap zou ik, als leek, gedacht hebben dat de kap van zieke essen in het Dingebos niet per se desastreus uit had hoeven pakken.
In dit bos geen vijfennegentig procent es, maar misschien - nu gok ik - tachtig, of zelfs hooguit zeventig procent.
Tussen de hoog opgeschoten essen staan/stonden veel volwassen eiken, berken, elzen, wilgen en esdoorns. 
Verder, als onderbegroeiing, de gebruikelijke hazelaars en meidoorn, met varens en klimop als bodembedekkers.
De essen ertussenuit en dan heb je meteen een mooi bos, met een goede biodiversiteit.
Helaas blijkt de werkelijkheid wel even anders.
Daarbij is de kap - te oordelen aan het grote aantal nog niet gekapte, maar wel oranje gemarkeerde essen - er nog niet voorbij.

Op 10 augustus maak ik meer dan 300 foto's.
Waar te beginnen?!
Boswachters hebben mij verteld dat een evenwichtig en gezond bodemleven essentieel is voor een gezond bos.
Te beginnen met de bosgrond, dan maar.

Helaas is de ravage lastig op een foto vast te leggen, omdat de (vergelijkende) schaal op mijn foto's ontbreekt.
Hoe diep is bijvoorbeeld deze kuil?

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Het spoor van de oogstmachine. Kuilen zijn hier en daar een halve meter diep. Om de machines een stevige ondergrond te geven zijn overal boomstammen neergelegd. Waar niets ligt, behalve een verdwaalde boomstam, ontstaan al snel kuilen als hierboven.

Op veel plekken zijn de kuilen een halve meter diep.
Een welwillende boswachter vertelde dat er in de kleine dorpsbosjes "geoogst" zou worden door oogstmachines met rupsbanden.
Van andere boswachters hoor ik echter dat er maar één zo'n rups beschikbaar is voor het gehele Hogeland.
Dat wordt dus vechten, gezien de grote haast waarmee een enorme hoeveelheid essen gekapt moet worden.
Vermoedelijk zullen de meeste Hogelandse dorpsbosjes het moeten doen met een olifant, in plaats van een rups.

Waar de oogstmachine vanaf het verharde pad het bos inrijdt ziet het er als volgt uit:

Uithuizen, Dingebos, 10 augustus 2017. Entree naar een bosperceel.

Maar dieper in het bosperceel vooral zo:

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017.
Verwoeste aarde, maar zonder triomf.

Of zo:

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Wat heeft hier gestaan? Zo te zien veel diversiteit in onderbegroeiing. Overeind staan uitsluitend enkele beschadigde eiken, die het bij een storm waarschijnlijk niet zullen redden.

Hier en daar gaat het goed, zeker.
Op de volgende foto een voorbeeld van een doorgang van ongeveer drie meter breed, zoals beloofd door Staatsbosbeheer.
Meer heeft de oogstmachine niet nodig.
Naast dit pad kan de oogstmachine aan weerszijden een zone van 8 meter bedienen.
Maar het is mogelijk dat ik dit verkeerd begrepen heb.
Het stukje bos tussen twee doorgangen is vaak niet eens 8 meter breed, laat staan 16 meter
Onduidelijk is bovendien of de oogstmachine hier al klaar is:

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Voorbeeld van een ongeveer drie meter brede doorgang voor de oogstmachine, waarbij de ernaast gelegen zones nog redelijk intact zijn.

Op dit moment worden de omgevallen bomen opgeruimd.
Mogelijk omdat er door de vele rondslingerende takken en bomen niet meer te werken valt.
Want er staan nog veel oranje gemarkeerde bomen in het bos.
Zou dit betekenen dat het ergste nog moet komen?
In dat geval ziet het gehele Dingebos er vermoedelijk straks ongeveer zo uit:

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Onduidelijk is of het kappen hier klaar is. Overal in het bos staan nog oranje gemarkeerde bomen.

Of zo:

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Op de achtergrond zijn nog veel zwaar aangetaste essen te zien. Hier is het kappen duidelijk nog niet achter de rug.

Toegegeven: over het bodemleven valt op grond van de bovenstaande afbeelding niet veel te zeggen.
Deze dan maar, op dit moment een veel voorkomend beeld in het Dingebos:

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Per abuis door oogstmachine ontwortelde boom. Zoals deze liggen er velen in het Dingebos.

Toegegeven: als leek kan ik zelfs hier natuurlijk niets over zeggen.
Want ik heb geen technische en/of deskundige kennis over wat dit met het bodemleven doet.
Wel kan ik zeggen wat het met mij zou doen, als het dak plotseling van mijn huis afwaait.

Zodra het gaat over door de oogstmachine aangerichte verstoringen hameren de boswachters telkens op het enorme herstellende vermogen van de natuur.
Op een - één! - door kinderen gegraven kuil in het dorpsbos van Kruisweg reageren zij om onduidelijke redenen echter heel wat minder relaxed.
Kortom: de ene kuil is de andere niet.
Blogwachter zoekt uit of ditzelfde geldt voor beschadigingen van de schors, en andere verstoringen en/of beschadigingen in een bos. 

E-mail over het Dingebos, aan de boswachters van Staatsbosbeheer

Hieronder de e-mail, zoals vandaag verstuurd naar vier medewerkers van Staatsbosbeheer.
Tussen [...] geeft Blogwachter, bij deze, toelichting.

Beste boswachters,          10 augustus 2017

naar aanleiding van een prettige, lange en zeer informatieve ontmoeting,  op woensdag 9 augustus, in het dorpsbos van Kruisweg, met twee boswachters [namen verwijderd], ben ik gisteren nogmaals gaan kijken (eerder was ik er op 26 juli) in het Dingebos, te Uithuizen.

Hoewel ik na het gesprek met de boswachters enigszins gerustgesteld was, ben ik er na mijn tweede bezoek aan het Dingebos, helaas écht niet meer gerust op dat het in Kruisweg goed komt met het bos, als we er niet met ons hele dorp met de neus bovenop zitten.

Dingebos, 10 augustus 2017. Spoor van de oogstmachine.

Ik heb gisteren meer dan 300 foto's gemaakt, en het gehele gebied uitgekamd. 
Al is het een wonder dat ik hierbij mijn enkels niet gebroken heb, gezien de erbarmelijke staat waarin vrijwel het gehele terrein verkeert. 
Ik ben me ervan bewust dat ik hiermee in overtreding ben, aangezien ik me buiten de wegen en paden heb begeven. 
Maar het is nodig (iemand moet het doen, om te voorkomen dat het verhaal de overhand krijgt op wat er in de praktijk gebeurt), en een kudde olifanten zou niet meer schade aan kunnen richten in het bos, dan deze oogstmachines. 

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Door de oogstmachine in het voorbijgaan ontvelde eiken. Blogwachter beschikt over tientallen vergelijkbare foto's in hetzelfde bos.

Wat er in dit bos gebeurt is een catastrofe. [Excuus, lezers, voor dit grote woord. Eigenlijk bedoelde ik: een catastrofe op kleine schaal. Niet te vergelijken, bijvoorbeeld, met de oorlog in Syrië. Maar voor wie en wat leeft in en om dit bos evengoed een ramp]

Er staat op veel plekken nauwelijks meer een boom overeind. 
De gemaakte doorgangen zijn bijna overal (veel!) breder dan 3 meter en de tussenstukken (overigens ook vrijwel kaal) zelden 8 meter breed. 
De bomen die er nog staan (in de tussenstukken) zijn bijna allemaal zwaar beschadigd. 

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Ernstig beschadigde "toekomstboom", een wilg in dit geval

Ook liggen er zeer veel blauw gemarkeerde stammen op de grote stapel hout langs de weg (hiervan heb ik veel foto's, al is dat letterlijk "het topje van de houtberg", omdat de meeste stammen onder andere stammen lagen en ik uitsluitend het schuin oplopende deel van de stapel durfde te beklimmen), en óók nog eens verspreid door het bos.

Uithuizen, Dingebos, 10 augustus 2017. Op deze stapel zijn twee blauwe stippen te zien: 3e stam van onderaf, en midden, net boven de zeer schuin liggende, donker gekleurde stam.
Blauwe stip in de taal van Staatsbosbeheer: "toekomstboom", oftewel: afblijven.

Het over het hoofd zien van die blauwe stipjes verbaast me niets: bomen die weg moeten hebben een oranje ring, de blauwe bomen ("toekomstbomen") een stip, of hooguit twee, aan dezelfde kant. 
Maar helaas: de bestuurder van de oogstmachine komt, in de praktijk, zijn cabine niet uit: al is het maar omdat het terrein volledig onbegaanbaar is. 
Hij zou zijn benen breken. 

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Voorbeeld van de staat waarin de ondergrond van (grote delen van) het Dingebos verkeert. Rondwandelen geheel op eigen risico!

Als de stip dus aan de verkeerde kant zit, gaat de toekomstboom sowieso plat. 
Geen haan die er overigens naar kraait, want er is niemand, en de blauw gemarkeerde bomen worden uiteindelijk netjes opgeruimd, en komen op een hoge stapel te liggen, waar niemand ooit die stip nog zal zien.

Daarbij is de blauwe stip vanuit de cabine vermoedelijk sowieso slecht te zien. 
Deze subtiele markering voldoet totaal niet, voor het werken met zulke grote machines.
Opvallend is ook dat veel blauw gemarkeerde bomen alsnog een oranje ring krijgen. [dit moet zijn: er heerst verwarring, en markeringen lopen door elkaar heen. Soms blauw over oranje, soms andersom]

Waarom? 
Dit terwijl er veel oude eiken, berken en esdoorns in dit bos stonden. 

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Gevelde berk. Stond ie in de weg? Of leed deze pechberk (verledenboom?) aan de essentaksterfte?

Ik verbaas me over het grote aantal gekapte niet-essen (al groot en dik!) die niet in de voor de harvester gemaakte doorgang stonden. 

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Gekapte niet-essen. Stapeltjes zoals deze liggen er meer. Ook eiken (berken, elzen, esdoorns) die niet in de voor de oogstmachine gebaande paden stonden, blijken gekapt.

Met uitdunnen en/of achterstallig onderhoud kan dit niets te maken hebben, want er staat al vrijwel niets meer overeind. 
Dit is kaalslag, geen uitdunning, of onderhoud.

Overal zijn zeer diepe kuilen te zien, ontwortelde bomen, enz.

Nee: in dit bos kan de komende jaren niets worden aangeplant, maar niet alleen omdat er "teveel brandnetels" [dit was de verklaring van de boswachters voor het twee jaar uitstellen van de eventuele(!) herbeplanting] zullen groeien. 
De beloofde rechtopstaande stammen van 6 meter (voor de spechten) heb ik ook al nergens gezien. 

Dingebos, Uithuizen, 10 augustus 2017. Per abuis geknakte "toekomstboom". Of is dit misschien een voorbeeld van "rechtopstaand hout" ten behoeve van de eventuele overgebleven spechten?!

Voordat in dit bos het ecologisch evenwicht ook maar een héél klein beetje hersteld is zijn we minimaal tien jaar verder. 
Ik ben een leek, maar ik kan wel uit mijn ogen kijken. 

Het enige goede nieuws zijn de randen: langs de provinciale weg, en langs het fietspad. 
Aan de randen lijkt het hier en daar nog wat (vooral veel hazelaars en esdoorns), maar voor wie van het pad af gaat (en ik realiseer me dat dit voor de meeste mensen lastig is, gezien de volstrekte onbegaanbaarheid van het terrein, en daarbij mág het ook niet van staatsbosbeheer) snijden de verhalen over zorgvuldige kap helaas geen hout. 
Alleen een totaal verwoestende brand is erger.

Het spijt me dat ik geen beter nieuws heb. 

Ik zit in mijn vakantie ook liever in mijn kano, dan dit soort e-mails te typen.

Maar ik lig er wakker van, en geloof niet dat het goed komt met ons bos, als we niets doen.

Ik heb geprobeerd een deel van de gisteren gemaakte foto's te verzenden met WeTransfer.

Maar helaas is mijn internetverbinding te slecht om dit vanaf hier voor elkaar te krijgen.

Dit kan ik pas doen als ik weer in R'dam ben.

Maar voor ieder die interesse heeft zijn de foto's beschikbaar, ter inzage, of om op te laden op een usb-stick.

Met vriendelijke groet,

Marit Glas [Voor de blog heb ik drie letters uit mijn in de e-mail vermelde naam verwijderd. Dit omdat potentiële "googelende" werkgevers niet per definitie van actievoerders en/of kritische types houden. In een volgende blog zal ik iets over mezelf vertellen]