donderdag 25 november 2021

Kap langs het Pieterpad: de eeuwenoude wierde Maarhuizen

 

Aankondiging excursie Maarhuizen, SBB,
Ommelander Courant 4-11-'22


"Laag bij de gronds" die zwarte blessen - zoals iemand in reactie op de vorige blog opmerkte.
Zo niet figuurlijk dan toch zeker letterlijk.... zo vlak boven de grond.
Wat is er gaande op de historische wierde te Maarhuizen?

Volgens de aankondiging in de Ommelander Courant (zie bovenstaande afbeelding) gaat het om de aanstaande kap van 70 essen.

Staatsbosbeheer ontkent echter desgevraagd (zie bovenstaande afbeelding) dat er sprake zal zijn van 'kaalslag'.
Desalniettemin zorgde het aanvankelijke bericht (een kapmelding die ik zelf niet onder ogen heb gehad), dat er sprake zou zijn van de kap van 101 essen, 'voor flink wat commotie', aldus het artikeltje.

Informatiebord Maarhuizen, 'een reis hoor de tijd'.
De wierde blijkt al vanaf 1200 in gebruik!
Foto: Blogwachter, 10 november 2021


Geen wonder, zou je zeggen, want deze  wierde dateert al uit de dertiende eeuw, en ligt bovendien langs het veel belopen Pieterpad. 
Sinds de aanleg van een mooie nieuwe voetgangersbrug loopt het Pieterpad zelfs óver de oude wierde. 


Het Pieterpad, over de historische wierde Maarhuizen.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021

Hoewel de historische wierde maar een handvol bewoners telt, is deze beslist een blikvanger in het landschap.
Ook vanaf de nabijgelegen provinciale weg trekt het mooie plaatje de aandacht. 

Maarhuizen, woonhuis en schuur.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021

Bijzonder veel bomen staan er echter nu al niet... 
Lang geen honderd zou je zeggen, bij oppervlakkige beschouwing.
Dus hoe die '101 essen' in de wereld gekomen zijn, blijft een raadsel.
Het kreupelhout was ook meegerekend, aldus één van de aanwezige boswachters.

Maarhuizen: woonhuis, paden en begraafplaats
Foto's: Blogwachter, 10 november 2021


Bij de in het krantenbericht aangekondigde excursie waren welgeteld zeven burgers aanwezig.
Waaronder één verbonden met een Bomenstichting, twee mensen verbonden aan de Bomenridders, en een inwoner van de wierde zelf.
Blijft over drie 'gewone' burgers, uit het nabijgelegen Winsum. 
'Dat maakt mij niet uit, of er niemand komt of honderd mensen', verklaarde de aanwezige boswachter blijmoedig, 'ik houd gewoon mijn verhaal'. 

Maarhuizen, rondwandeling.
Foto's:
Blogwachter, 10 november 2021


Het goede nieuws is dat de deelnemers aan deze excursie mogelijk een aantal oude essen hebben gered.
De aanwezige boswachters konden zich vinden in de observatie van de deelnemers dat een aantal zwart gemarkeerde essen onmogelijk gevaar kon opleveren voor passanten.

Maarhuizen: enkele essen krijgen clementie?
Foto's: Blogwachter, 10 november 2021


Bijvoorbeeld omdat deze essen achterin een weiland staan.
Of pal naast een sloot in het struikgewas, of op een andere plek waar nooit iemand komt, of zelfs zou kunnen komen.

Maarhuizen: rijtje essen dat gekapt zal worden.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021

De boswachters beloofden dan ook enkele afgelegen essen in heroverweging te nemen. 
Niet zijzelf zouden hier echter over oordelen, maar iemand anders binnen de organisatie.
Of zelfs een extern onderzoeksbureau (zie verderop).

Maarhuizen: eeuwenoude es.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021

Het slechte nieuws is dat de bedreigde essen wel van goede huize moeten komen om hun 'onschuld' effectief aan te tonen.
Zelfs van de oudste, monumentale es was het lot niet zeker...
Deze es (zie afbeeldingen onder en boven) staat er vermoedelijk net zo lang als de meer dan 200 jaar oude schuren!

Maarhuizen: monumentale es naast eeuwenoude schuur.
Foto's: Blogwachter, 10 november 2021


Zelf kon ik de associatie met de slachtoffers van de beruchte toeslagen-affaire niet onderdrukken...
De bewijslast ligt immers wederom bij de burger.
Ook in dit geval, want bomen kunnen niet procederen. 
Vandaar dit verhaal, namens de bomen. 

Maarhuizen, rondwandeling met zicht op ven.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021


Want ik houd mijn hart vast als ik de aanklachten hoor, tégen de essen. 
Zo lijden essen massaal aan een mysterieuze vorm van vallende ziekte.
Soms vallen ze zomaar ineens om.
Boem!
Terwijl niemand dit had zien aankomen.

Maarhuizen: bladerdak van gemarkeerde (te kappen) es.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021


Ja, dit gebeurt óók als het bladerdak nog volledig intact is. 
Sterker nog: júist als er aan een es niets bijzonders te zien is, vertoont deze, tenminste volgens de bij de excursie aanwezige boswachters, een sterke neiging om te vallen.

Maarhuizen: diverse bomen rond de oude begraafplaats.
Foto's: Blogwachter, 10 november 2021


"Misschien met harde wind niet in de buurt van bomen gaan wandelen", opperde ik, onnozel.
Maar dat is het nu juist: deze vorm van vallende ziekte blijkt in het bijzonder op te treden bij complete windstilte.

Maarhuizen: historische begraafplaats/de enige buren.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021


Dit kan niet waar zijn, dát dacht ik ook...
Dus ik herhaal het nog maar een keer: al dan niet zichtbaar zieke (aangetaste) essen vertonen de merkwaardige neiging juist precies om te donderen als er geen zuchtje wind staat.

?!

Een en ander komt, aldus de aanwezige boswachters, door de honingzwam.
Deze vermaledijde stiekemerd - en notoire snelheidsduivel - tast de wortels klaarblijkelijk sneller aan, dan de boom zijn bladeren kan laten vallen...
Het blad blijft dus fris en stevig en groen, terwijl de es al geen vaste grond meer onder de voeten heeft.

Maarhuizen: uitzicht en rondwandeling.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021


Alles bij elkaar een knap staaltje, van zo'n es!
Hoe voorziet de boom die bladeren van water, zo zonder wortels?!
Vraag ik me dan onwillekeurig af.
Maar een leek heeft nergens verstand van, dat blijkt...
 
Zo zie je maar weer dat de boom het grootste wonder van de schepping is.
Nu ja, ná de mens dan ;-) 

Maarhuizen, Enne Jans Heerd.
Foto's: Blogwachter, 10 november 2021


Des te meer reden om bomen (essen) het voordeel van de twijfel te geven, zou je zeggen.
Maar wat blijkt: uit voorzorg gaan álle volwassen essen om, eventueel - dankzij de deelnemers van de excursie - met uitzondering van de enkele es, die na een keuring van een onderzoeksbureau eventuéél 'clementie' krijgt.
Ja, juist óók al die bomen waarvan de markeringen tijdens de excursie niet erg zichtbaar waren - en dus evenmin 'perboomlijk' verdedigd door de deelnemers - omdat:

a) deze met een opvallend kleine stip zwart waren gemarkeerd. Zoals bekend is zwart geen bijzonder zichtbare kleur, zeker niet op de bruine schors van een boom
b) de excursie plaatsvond tussen 16.30 en 18.00 uur, eind november, en dus grotendeels in het donker
c) de aanwezige boswachters de deelnemers nadrukkelijk attendeerden op de essen in de buurt van het (Pieter)pad en niet repten over de bomen die ik de volgende dag, bij daglicht, elders op de wierde ontdekte. 

Maarhuizen: begraafplaats en hoeve.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021

De hele kwestie zat mij niet lekker. 
Dus ik vroeg door, evenals enkele andere deelnemers. 
Bijvoorbeeld over hoe dat nou precies zat met die veiligheid. 

Maarhuizen: bedreigde essen op afgelegen plekken.
Foto's: Blogwachter, 10 november 2021


Het blijkt allemaal te draaien om mogelijke schade-claims.
Zo was er 'een jongetje van 8, ongelukkig genoeg een piano-virtuoos' dat 'achter in een auto zat waar een boom op viel'.
Schouder uit de kom, nog wat schade aan hand en arm (als ik het me goed herinner), 'en dat heeft Staatsbosbeheer een vermogen gekost', aldus de boswachter. 

Het is net als met die laanbomen: het gevaar ligt overal op de loer!
Beter kappen dus, bij voorbaat. 

Maarhuizen: es die mogelijk genade krijgt.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021


Zoals ik al schreef hebben de deelnemers voor enkele essen clementie kunnen regelen: de kap hiervan wordt 'in heroverweging genomen'.
Een 'onafhankelijk onderzoeksbureau' zal de boom onderzoeken op de honingzwam, aldus de boswachters. 

Maarhuizen: diverse gemarkeerde essen langs slootkant
Foto: B
logwachter, 10 november 2021


Wat dat dan voor onderzoeksbureau was, vroeg ik.
En of ik de naam daarvan op kon zoeken.
'Geen idee', aldus één van de aanwezige boswachters, 'we werken er voor het eerst mee'.

Wordt deze oude es gespaard?
Foto: Blogwachter, 10 november 2021


Oeps.
Een en ander deed me denken aan de perikelen rond het bos te Kruisweg, destijds.
Ook daar werd door Staatsbosbeheer een onafhankelijk onderzoeksbureau in de arm genomen, om de populieren aldaar op ziekte te inspecteren.
De website van dit 'onafhankelijke onderzoeksbureau' bleek echter zo knullig dat een slimme 9-jarige deze in een uur in elkaar had kunnen flansen.

Maarhuizen, es. 
Foto: Blogwachter, 10 november 2021


Nou ja, genoeg. 
Afgezien van een aanbeveling: openbaarheid van bestuur en beleid is toch wel het minste wat de 'verontruste burger' mag verwachten...
Namens de bomen!

Maarhuizen, monumentale es.
Foto: Blogwachter, 10 november 2021

Alles, nogmaals, namens de bomen.
En namens al wat leeft en van bomen afhankelijk is.
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten